Pieter Knabben: Financiele doelstellingen zijn een illusie

De meeste financiële doelstellingen zijn een illusie!

De meeste investeerders weten vooraf dat behalen van afgesproken financiële doelstellingen een illusie is van ondernemingen. Maar als ze risicodragend zijn gefinancierd, wordt er gewerkt op basis van een business plan. Dat plan is niet slechts een leidraad, maar bevat meestal ook keiharde afspraken. Het is vaak pas tot stand gekomen na maandenlang overleg, onderhandelingen, misverstanden en aanscherpingen, waarna uiteindelijk de handtekeningen onder een overeenkomst zijn gezet. Die overeenkomst is de zogenoemde “participatieovereenkomst” waarin de financiering wordt bekrachtigd. Daarin wordt naar het bedrijfsplan verwezen.

Vaker wel dan niet wordt in de participatieovereenkomst vastgelegd dat het over te dragen werkkapitaal in fasen wordt overgemaakt, uitgesmeerd over maanden of jaren. Kortom, zelfs als de ondernemer de doelstellingen uit het business plan haalt, blijft de financier te allen tijde een stok achter de deur houden en aan de touwtjes trekken. Besef daarbij dat het de meeste investeerders vooraf weten dat het behalen van de afgesproken financiële doelstellingen een illusie is. De wereld laat zich immers niet voorspellen.

Klassieke spelbrekers zijn een tegenvallende markt of de “ontdekking” dat de markt anders in elkaar steekt dan gedacht zodat de verkoop anders moet worden aangepakt Dat kost tijd en geld. Maar de tegenvallers kunnen ook uit een geheel andere richting komen. Onderdelen voor een product blijken moeilijk te krijgen te zijn of er kan geen goede boekhouder of systeembeheerder gevonden worden. Bij een klein bedrijf doorkruisen dergelijke problemen de normale operaties meestal ingrijpend.

Bij het afspreken van financiële doelen gaat het niet alleen om de omzet, maar ook om de kostenontwikkeling en het verloop van de liquiditeit. Liquiditeit is van belang omdat de ontwikkeling daarvan bepaalt hoeveel extern kapitaal er nodig is om de onderneming in leven te houden.

Het missen van doelstellingen is normaal voor een nieuw bedrijf of nieuwe activiteit. Maar bij risicodragend gefinancierde bedrijven is de kans groter, omdat ze vaak een wat experimenteel karakter hebben. Andere risicofactoren zijn een dosis “onzakelijkheid” die een rol kan spelen bij de ondernemer. Vooral als emoties een drijfveer vormen, zoals bij uitvinders, is dit een belangrijke factor. In dat geval gaat de ondernemer er vaak heimelijk vanuit dat de financier extra bedragen ophoest als de onderneming in geldnood is. In de meeste gevallen kan dat niet, omdat de investeerder verantwoording schuldig is aan zijn collega’s bij de investeringsmaatschappij.